Jakie przepisy określają do kiedy mamy płacić alimenty?
Trudno precyzyjnie określić chwilę, w której rodzic jest zwolniony od świadczenia alimentacyjnego względem dziecka. Najogólniej rzecz ujmując obowiązek alimentacyjny rodziców kończy się z chwilą, w której dziecko – z reguły po uzyskaniu wykształcenia i przygotowania do określonego zawodu – potrafi utrzymać się samodzielnie.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci normuje art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: krio). Zgodnie z tym przepisem, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z jego majątku wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Obowiązek ten podlega regulacji specjalnej, uprzywilejowanej i jest wyrazem właściwej dla naszego ustawodawstwa rodzinnego zasady dobra dziecka.
Kto ma płacić alimenty?
Co oznacza to w praktyce? Obowiązkiem rodziców po rozwodzie jest ponoszenie kosztów utrzymania i wychowania dziecka i nie chodzi tu tylko o zaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych, ale również o umożliwienie mu rozwoju intelektualnego, kulturalnego, fizycznego i duchowego. Rodzic powinien dołożyć wszelkich starań by przystosować dziecko do życia w społeczeństwie, zwłaszcza poprzez przygotowanie go do późniejszego zaistnienia na rynku pracy.
Co istotne – dotyczy to także dziecka dorosłego. Osiągnięcie pełnoletniości samo przez się nie zwalnia zatem z płacenia alimentów.
Kiedy można nie płacić alimentów?
Z płacenia alimentów zwolnić może udowodniona całkowita niemożność łożenia przez rodzica na potrzeby dziecka (niedostatek, ciężka choroba). W takim przypadku konieczne jest wystąpienie do właściwego sądu rodzinnego z powództwem o ograniczenie obowiązku alimentacyjnego – w przypadku chęci zmniejszenia wysokości płaconych alimentów lub powództwem o ustalenie nieistnienia obowiązku alimentacyjnego. W takim procesie zainteresowany powinien wykazać bezwzględnie, że nie ma środków finansowych i jego sytuacja finansowa uległa pogorszeniu od daty ostatniego wyrokowania przez sąd w sprawie o alimenty.
Warto pamiętać przy tym, że rodzice są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami.
Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja, kiedy dziecko z własnej winy przedłuża stan rzeczy w którym mając możliwości nie podejmuje pracy zarobkowej i nie podchodzi poważnie do swoich obowiązków. W takiej sytuacji obowiązek uiszczania świadczeń alimentacyjnych względem dziecka może wygasnąć (każdorazowo na podstawie wyroku sądu). Mam tu na myśli sytuacje kiedy czas pobierania nauki wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy, gdy studiujący nie czyni należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów i ze swej winy powtarza lata nauki w szkole lub na uczelni oraz nie kończy jej w okresie przewidzianym w programie, a ze względu na wiek i ogólne przygotowanie do pracy może ją podjąć.
Kolejnym przykładem jest kontynuowanie nauki w trybie niestacjonarnym i niepodejmowanie zatrudnienia. Jest to podstawa do wystąpienia z powództwem o ograniczenie wysokości alimentów o kwotę stanowiącą równowartość niewykorzystywanych możliwości zarobkowych dziecka.
W praktyce występować mogą także sytuacje gdy obowiązek alimentacyjny jest znacznie przeciągnięty w czasie lub nie ustaje w ogóle , np. niedostatek lub jeżeli dziecko na skutek kalectwa wrodzonego lub nabytego albo w związku z niedorozwojem umysłowym nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania.
W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu, np. dla ratowania zdrowia dziecka.
Przepisy te obowiązują w Białymstoku, tak jak i w całej Polsce. Pamiętajmy więc, że dobrze, w razie wszelkich pytań, poradzić się osoby posiadającą odpowiednie kompetencje w kwestii prawnej – Adwokata.
