Większość małżeństw w Polsce nie decyduje się na rozdzielność majątkową, co skutkuje posiadaniem majątku wspólnego. Warto jednak pamiętać, że w małżeństwie – nawet bez podpisania intercyzy – istnieje również majątek osobisty żony oraz majątek osobisty męża. Co wchodzi w skład każdego z tych majątków?
Majątek wspólny małżonków
Zgodnie z prawem majątek wspólny powstaje w momencie zawarcia małżeństwa, chyba że małżonkowie wcześniej podpiszą umowę o rozdzielności majątkowej, która wyłącza wspólność ustawową. Umowę tę można podpisać zarówno przed ślubem, jak i w trakcie trwania małżeństwa.
Jeśli małżonkowie nie zdecydują się na intercyzę, po ślubie majątek wspólny obejmuje przedmioty nabyte przez jednego lub oboje małżonków w czasie trwania wspólności, wynagrodzenie za pracę, dochody z innej działalności każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowane na nsubkoncie w ZUS, środki zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu
emerytalnego.
Majątek osobisty małżonka
Majątek osobisty małżonka to zbiór składników majątkowych, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego i są własnością tylko jednego z małżonków. Zalicza się do niego:
- przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa (np. samochód zakupiony
przed ślubem), - przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub
darczyńca postanowił inaczej (np. odziedziczona nieruchomość), - prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z
małżonków (np. kosmetyki czy ubrania), - prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. prawo do
alimentów), - przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia
albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, - wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub innej działalności zarobkowej jednego
z małżonków, - przedmioty uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa
twórcy, - przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej.
Po zawarciu małżeństwa majątek osobisty pozostaje własnością danego małżonka i ta sytuacja nie ulega zmianie. Wszystkie przedmioty należące do majątku osobistego danej osoby są jej odrębną własnością.
Co z majątkiem w przypadku rozwodu?
Wspólny majątek dzielony jest po ustanowieniu rozdzielności majątkowej, co może nastąpić na wniosek jednej ze stron podczas rozwodu. Istotne jest jednak, że podział ten nie obejmuje majątku osobistego. Rozliczane są nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny oraz z majątku wspólnego na majątek osobisty. Jeżeli istnieją wątpliwości współmałżonek musi dostarczyć dowody na to, że konkretne dobra stanowią wyłącznie jego odrębny majątek. Wraz z orzeczeniem o rozwodzie kończy się wspólnota majątkowa. Podział wspólnego majątku może odbyć się na dwa sposoby. Pierwszym jest umowa notarialna – byli małżonkowie mogą zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, jeśli obie strony są zgodne co do podziału majątku. Drugim jest postanowienie sądu. Jeśli małżonkowie nie potrafią się porozumieć, podział majątku odbywa się poprzez uzyskanie prawomocnego postanowienia sądu, który decyduje o podziale majątku zgodnie z prawem.
Autor: Julia Grenda
