W środowisku pracy każdy pracownik ma prawo do godnego traktowania i poszanowania swojej godności osobistej. Niestety, w wielu przypadkach dochodzi do nadużyć, które mogą mieć poważne skutki psychiczne i fizyczne. Mobbing, czyli uporczywe nękanie lub zastraszanie pracownika, nie tylko obniża komfort pracy, ale może prowadzić do trwałego rozstroju zdrowia. W takich przypadkach osoba poszkodowana może dochodzić zadośćuczynienia i odszkodowania. Co warto o tym wiedzieć?

Zadośćuczynienie za krzywdę psychiczną lub fizyczną

Zadośćuczynienie to forma rekompensaty finansowej za cierpienia psychiczne lub fizyczne, jakich doznał pracownik w wyniku mobbingu. Może obejmować m.in. skutki takie jak:

• długotrwały stres,

• stany lękowe,

• depresję,

• a nawet trwałą utratę zdrowia.

Aby sąd przyznał zadośćuczynienie, pracownik musi udowodnić związek między mobbingiem a pogorszeniem stanu zdrowia. Najczęściej odbywa się to poprzez przedstawienie dokumentacji medycznej, opinii biegłych czy zeznań świadków.

Odpowiedzialność pracodawcy – nawet pośrednia

Warto wiedzieć, że odpowiedzialność za mobbing ponosi pracodawca, nawet jeśli nie był jego bezpośrednim sprawcą. Jeśli wiedział (lub powinien wiedzieć) o występowaniu mobbingu i nie podjął żadnych działań zapobiegawczych, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej.

Sąd, rozpatrując sprawę, bierze pod uwagę:

• rozmiar doznanych cierpień,

• czas ich trwania,

• konsekwencje zdrowotne – np. konieczność leczenia psychiatrycznego lub psychoterapii.

Odszkodowanie za mobbing – nawet bez rozwiązania umowy

Ważna zmiana prawna weszła w życie w 2019 roku:
Aby ubiegać się o odszkodowanie z tytułu mobbingu, nie trzeba już rozwiązywać umowy o pracę. To oznacza, że pracownik może żądać rekompensaty nawet wtedy, gdy nadal jest zatrudniony.

Ponadto:

• Odszkodowanie przysługuje także wtedy, gdy to pracodawca zakończył umowę, lub gdy doszło do rozwiązania za porozumieniem stron.

• W przypadku wypowiedzenia, nie ma obowiązku wskazywania mobbingu jako przyczyny – liczy się faktyczne zaistnienie zjawiska, a nie jego formalne zgłoszenie.

Wysokość odszkodowania – ryczałt lub konkretne koszty

Odszkodowanie z tytułu mobbingu może mieć charakter:

• ryczałtowy – w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wykazywania dokładnych strat,

• wyższy – proporcjonalny do poniesionej szkody, np. kosztów leczenia psychiatrycznego czy długotrwałej terapii. W takim przypadku trzeba jednak udowodnić poniesione koszty.

Nie tylko naprawa krzywdy – również prewencja

Odszkodowanie i zadośćuczynienie mają nie tylko charakter kompensacyjny. Ich funkcją jest również:

• działanie prewencyjne – odstraszanie pracodawców od ignorowania przypadków mobbingu,

• edukacyjne – skłanianie do tworzenia bezpiecznego i wspierającego środowiska pracy.

Czy wiedzieliście, że nie trzeba już odchodzić z pracy, by domagać się rekompensaty za mobbing? 
Znajomość swoich praw to pierwszy krok do ich skutecznego egzekwowania. Jeśli podejrzewasz, że jesteś ofiarą mobbingu – nie zwlekaj. Skonsultuj się z nami. Twoje zdrowie i godność są najważniejsze.